Hoe pas ik Positieve Gezondheid toe in de praktijk?

Steeds vaker horen we de vraag: Hoe pas ik positieve gezondheid toe in de praktijk? In de training Positieve Gezondheid zijn we ingegaan op actiewiel om structuur te krijgen in het gesprek met de patiënt. Je begin met “hoe is het nu”. Vervolgens ga je in op “wat wil je” en “wat kun je”. Je sluit af met “Wat ga je doen” om het eerste stapje van de patiënt concreet te maken.

Oplossingsgericht werken biedt nog meer handvatten voor het gesprek met de patiënt en is een mooi vervolg op de training Positieve Gezondheid. De komende periode gaan we kijken of we deze training ook de regio kunnen gaan aanbieden.

Oplossingsgericht werken

Bij oplossingsgericht werken staat niet de vraag centraal ‘waar wil je vanaf?’ maar ‘waar wil je naartoe?  Zodat jullie samen oplossingen bedenken die werken voor déze patiënt, in déze context, op dít moment. Het is geen vervanging van het medische model maar wel een aanvulling op het medische model.

Voor welke patiënten?

Veel zorgverleners in de eerste lijn hebben te maken met een groep patiënten die om diverse redenen lijkt vast te lopen. Bij hen is het een hele uitdaging om steeds nieuwe ingangen te vinden voor een behandeling die kan aanslaan. Met de oplossingsgerichte methodiek krijgt de patiënt inzicht in wat er wél goed gaat en hoe je daarop verder bouwt. Als zorgverlener help je de patiënt benoemen wat zijn of haar gewenste toekomst is. Vervolgens bedenkt de patiënt zélf welke stappen richting dat doel voor hem of haar haalbaar zijn. Een patiënt die zo de regie neemt over zijn of haar eigen ‘behandeling’ is automatisch meer betrokken. En dat maakt de kans op succes een stuk groter. Veel zorgverleners geven aan dat ze hierdoor nieuwe energie halen uit de omgang met hun patiënten.

Geen positivo aanpak

“Wat het niet is, is een soort positivo-aanpak. ‘Zoek de zon op’, ‘ach, het zit iedereen wel eens tegen’ of ‘begin de dag met een lach’. Zo’n methodiek is het niet. Het is echt een vaardigheid. Je blijft het probleem wel serieus benaderen maar je kijkt vooral naar hoe je er een andere draai aan kunt geven.

Uitgangspunten oplossingsgericht werken

• Het is niet (altijd) nodig de oorzaak of functie van een klacht of symptoom te kennen om deze te kunnen oplossen.
• Snelle verbetering of oplossing van het probleem is mogelijk.
• Richt de aandacht op oplossingen en mogelijkheden in plaats van op pathologie.
• Nodig de patiënt uit om in actie komen.
• Zoek naar een (kleine) positieve verandering en moedig dat aan!

Stappen oplossingsgericht werken

01. Begin positief

• Heet de patiënt welkom.
• Als het een terugkerende patiënt is, begin met de vraag: wat gaat er beter?
• Geef nadrukkelijk een aantal complimenten gedurende het consult. Bijvoorbeeld voor alles wat jouw patiënt nu al doet. En voor alles wat hij of zij voorstelt om nog te gaan doen.

02. Stel de vier oplossingsgerichte basisvragen

• Waar hoop je op?
• Welk verschil zal dat maken?
• Wat werkt al?
• Wat zal het volgende teken van vooruitgang zijn?

03. Vraag goed door

De vier basisvragen vormen de kapstok voor een goed gesprek. Daarbinnen kun je flink doorvragen om jouw patiënt op ideeën te brengen. En om samen de positieve uitzonderingen te vinden. Denk aan;

• Wanneer is het probleem er (even) niet, of minder?
• Wanneer is het probleem er wel, maar lukt het om er anders / beter mee om te gaan?
• Wanneer is er (al) iets wat je voor het probleem in de plaats wil (gewenste situatie)?
• Wat was er toen anders? Wat nog meer?
• Wat is het verschil met nu? En wat nog meer?

04. Natuurlijk is er ook aandacht voor het probleem of de klacht waarvoor de patiënt bij je komt.

En erken je ook zeker de impact van het probleem: ‘Dit moet vast moeilijk voor je zijn’. Maar vervolgens geven de oplossingsgerichte vragen meer lichtheid in het consult, dan de probleemgerichte vragen die de meeste zorgverleners tijdens de opleiding hebben geleerd.

05. Sluit Positief af

Spreek expliciet het vertrouwen uit in de oplossing en de eerste stappen die jouw patiënt gaat zetten.